مسیر حرکت پول در صنعت ساخت و ساز

تازه ترین گزارش بانک مرکزی نشان می دهد که شاخص های پیش نگر این بازار در 9 ماه سال گذشته یعنی در بهار، تابستان و پاییز 96، باعث شده رشد سرمایه گذاری بخش خصوصی در صنعت ساختمان 12 درصد نسبت به مدت مشابه سال قبل از آن رشد کند. 

به گزارش همشهری، در روال طبیعی رونق بازار مسکن، ابتدا تعداد معاملات و سپس میانگین قیمت رشد می کند و در ادامه افزایش سرمایه گذاری و رشد تولید اتفاق می افتد اما در 2 سال اخیر به واسطه انتظاراتی که از اجرایی شدن برجام وجود داشت، از اواخر سال 94بهبود معاملات را در بازار شاهد بودیم، سرمایه گذاران بازار مسکن نیز فعالیت خود را به امید رونق بازار و بهره مندی از بازده مناسب افزایش دادند؛ هرچند تحقق این رونق تا میانه های سال گذشته طول کشید. 

نتایج بررسی فعالیت های ساختمانی بخش خصوصی در مناطق شهری در 9 ماه سال 1396 حاکی است در این دوره سرمایه گذاری بخش خصوصی در ساختمان های جدید به قیمت جاری ۵۵ هزار و 913 میلیارد تومان بوده که نسبت به مدت مشابه در سال قبل 12 درصد افزایش داشته و 70.9 درصد از کل آن به ساختمان های مسکونی تعلق داشته است. 

بررسی آمارهای بانک مرکزی نشان می دهد متوسط هزینه ساخت هر مترمربع بنای این ساختمان ها 940 هزار تومان بوده که نسبت به سال قبل از آن 9.6 درصد افزایش نشان می دهد و قیمت تمام شده تولید مسکن افزایشی معادل نرخ تورم داشته است. در این میان، آنگونه که مرکز آمار ایران گزارش داده، در بهار امسال قیمت نهاده های ساختمان های مسکونی در شهر تهران 12.4 درصد نسبت به فصل زمستان و 27.3 درصد نسبت به بهار 96 رشد داشته است.

این مسئله می تواند هزینه تولید هر متر زیربنای مسکونی را که در 9  ماه سال قبل معادل نرخ تورم کل بوده، تحریک کند و سهم هزینه ساخت وساز در قیمت نهایی مسکن را افزایش دهد. نکته قابل توجه اینکه 42.3 درصد از کل این سرمایه گذاری در 3 استان تهران، اصفهان و فارس انجام شده که به ترتیب با 26.8 درصد، 9.3 درصد و 6.2 درصد، بیشترین سهم را در مقایسه با دیگر استان ها دارا بوده اند. براساس این گزارش سرمایه گذاری در صنعت ساختمان تهران 27.5 درصد و در اصفهان 18.1 درصد رشد داشته است.

• رشد منفی ساخت وساز مسکونی

باوجوداینکه آمارها نشان می دهد در 9 ماه سال گذشته سرمایه گذاری بخش خصوصی در صنعت ساختمان افزایش داشته، سهم بخش مسکن از این سرمایه گذاری ها کاهشی بوده است. طبق این گزارش 79 هزار و 513 دستگاه از کل ساختمان های شروع شده در مناطق شهری ایران با سرمایه گذاری36 هزار و 697 میلیارد تومان به ساختمان های مسکونی اختصاص داشته که این میزان نسبت به دوره مشابه سال قبل 0.2 درصد کمتر شده است. در این میان سهم ساخت وسازهای مسکونی در شهر تهران 9.8 درصد افت کرده و به نظر می رسد رشد سرمایه گذاری ها ناشی از افزایش 11.2 درصدی هزینه بنای هر مترمربع باشد.

در کل کشور نیز مجموع سرمایه گذاری در بخش ساخت وساز مسکونی به ساخت 40.5 میلیون مترمربع زیربنای مسکونی اختصاص داشته که با هزینه هر مترمربع 910 هزار تومان ساخته شده و کل زیربنای این ساختمان ها 1.5 درصد کاهش یافته است. این کاهش زیربنا از یک سو می تواند ناشی از تمایل سازندگان به ساخت واحدهای با متراژ کمتر و مطابق الگوی مصرف باشد اما از سوی دیگر اثرگذاری رکود مسکن و خواب سرمایه بر افت سرمایه گذاری در ساخت وساز مسکونی نیز قابل انکار نیست.